TATSIZLIKLARIN TADI: “TUZ”

Tuz kullanır mısınız?

-Evet mi, hayır mı?

Bu soruların cevabını bir yetişkin olarak cevaplamadan önce gelin çocuğun dünyasında büyülü bir gerçeklikle tuzumuzu tuzluğumuza koyup kitap boyunca yol alalım.

Dağıstan Çetinkaya’nın çizimleriyle 23 sayfadan oluşan TUZ adlı kitap, Mevlâna İdris Zengin’in Vakvak Yayınlarından çıkan okul öncesi kitaplarındandır.  Mevlâna İdris, hikâyeyi baştan sona büyülü gerçeklik ögesiyle kurgulayarak metni ilginç hâle getirmekle kalmıyor, okuyucuyu güldürürken zihnin hayal gücü halatlarını da çözdürerek “Böyle şeyler gerçek olsa ne güzel olurdu,” hissiyle okuyucuya umut aşısı yapıyor, okuyucuyu eğlenceli bir yolculuğa çıkartıyor.

Yemeğe tuz katan annesine “Anne, niçin tuz atıyorsun?” sorusunu soran beş yaşındaki ana karakterimiz Esra, “Tadı gelsin, diye kızım” cevabını alınca olagan bir gerçeklik olgusu olan tuzun kullanım amacı çocuğun dünyasındaki izlenimiyle hayata tat verecek büyülü gerçeklik öğesine dönüşüyor ve hikâye burada başlıyor. Tatsız şeylerin üzerine birazcık tuz serpilirse tadın yerine geleceğine inanan Esra, tatsızlıkların ancak bir tuzla giderilebileceğine inanarak o saatten sonra cebinde bir tuzluk taşımaya karar veriyor. Yetişkinlerin “Çocuktur yapar, “söylemi turuncu saçlı kızın Esra’nın işlerini kolaylaştırıyor, Esra’nın bir tuzlukla neyi niçin yaptığı merak edilmiyor ve bu iyimser eylem görmezden gelinince de kahramanımız dünyanın kötüye giden sınırlarına tuz ekiyor. Her sabah evden tuzluğu ağzına kadar dolduran Esra, ilk durakta üzerine çamur sıçratan arabaya, daha sonra iki arkadaşını kavga ederken görünce de onların üzerine, okulda matematik problemi hoşuna gitmeyince sayılara, yerlere tüküren ya da yalan söyleyen birini gördüğünde onun üzerine de tuz serpiyor. Bazı olumsuzluklara istese de tuz serpemeyen Esra heykellere, korkunç dumanlı fabrikalara ve hatta bir hata yaptığında kendisine de tuz serpiyor. Yazar bu haliyle kitapta özeleştirinin önemini gözler önüne seriyor. Kendi dünyasından çıkarak çocuğun dış dünya-uzak dünya diye adlandıracağımız dünyanın tadını kaçıran uzak ülkelerdeki tatsızlıklara da aynı mesafeden yaklaşan Esra, bir keresinde Amerika’nın da üzerine tuz serpmek istiyor, bu uzak ülkeyi atlasta arıyor ve haritadaki Amerika’nın üzerine de tuz ekince tuz taneciklerinin başka ülkelere sıçramasına da engel olamıyor. Ülkelerin bu kadar birbirine yakın olmasına- birbirinden etkilenmelerine –bir anlam veremiyor!  

Tuz kelimesinin geçtiği deyimlerle örülü metnimiz, bir gece Esra’nın babasının-bir yetişkinin Esra’nın elinden aldığı tuzluğu rafa kaldırmasıyla bitiyor. Bu vedaya hazır olmayışı Esra’yı elbette ki çok üzüyor.  Raftaki tuzluğu bir yetişkin olduğunda tekrardan eline alacağı ümidi, dünyanın tadına kavuşma isteği içimizdeki çocuğu kahraman olmaya sevk ediyor. Çocuk kitabı demiştim değil mi? Düzeltelim çocuklara göz hizasından bakacak okunması gereken bir kitap, Mevlâna İdris’in Tuz adlı kitabı. 

Yazar: Nefise Dilvin SIĞIRCIOĞLU

 Editör: Gamze GÜNEŞ- Hatice Hicran ÇELİK